Küresel enerji tüketiminin üçte birinden sorumlu olan bina sektöründe, HVAC sistemleri toplam elektrik kullanımının %40-60'ını oluşturmaktadır. Özellikle sıcak iklim bölgelerinde yaz aylarında bu oran %70'lere kadar çıkmakta ve ülkelerin şebeke pik yükünün %40'ını HVAC sistemleri tek başına oluşturmaktadır. Bu dev enerji tüketimi, hem işletme maliyetlerini artırmakta hem de küresel ısınmaya önemli katkıda bulunmaktadır. Enersol Energy olarak geliştirdiğimiz HVAC ECO-B sistemi, bu soruna çığır açan bir çözüm sunmaktadır.
HVAC ECO-B, TÜBİTAK 1507 KOBİ Ar-Ge Destek Programı kapsamında geliştirilen "Super SCADA PTF Adaptif HVAC Kontrol" projesi temel alınarak hayata geçirilmiştir. Sistem, geleneksel bina otomasyon sistemlerinden köklü bir şekilde ayrılarak, yapay zekâ, derin öğrenme ve tahminsel kontrol algoritmalarını kullanarak üç katmanlı akıllı tasarruf stratejisi uygulamaktadır. İlk katmanda, EPİAŞ'tan gelen Piyasa Takas Fiyatı (PTF) verilerini gerçek zamanlı takip eden sistem, elektrik fiyatının düşük olduğu saatlerde binayı önceden soğutarak veya ısıtarak binanın termal ataletini kullanır. Fiyatın yüksek olduğu saatlerde ise tüketimi minimize ederek %15'e varan tasarruf sağlar.
İkinci katman, talebe dayalı havalandırma (DCV - Demand Controlled Ventilation) yaklaşımını merkeze alır. Geleneksel sistemler CO₂ sensörlerini havalandırma kanallarına monte ederken, HVAC ECO-B sensörlerini doğrudan insan yoğunluğunun olduğu alanlara yerleştirerek %90 doğrulukla doluluk tespiti yapar. Boş toplantı salonları, kullanılmayan katlar veya düşük doluluklu alanlarda havalandırma otomatik olarak azaltılır. Bu yaklaşım, özellikle hafta sonu ve tatil günlerinde ile esnek çalışma düzenine sahip modern ofislerde aşırı havalandırma, ısıtma ve soğutmadan kaynaklanan enerji kayıplarını önleyerek ek %15 tasarruf sağlar.
Üçüncü ve en devrimci katman ise yapay zekâ tahmin motoru ile gerçekleştirilir. LSTM (Long Short-Term Memory) ve MPC (Model Predictive Control) algoritmalarını hibrit olarak kullanan sistem, geleneksel PID kontrolün reaktif yaklaşımının aksine proaktif enerji yönetimi gerçekleştirir. Sistem, meteorolojik tahmin verilerini analiz eder, geçmiş doluluk paternlerini öğrenir ve bina termal dinamiklerini modelleyerek en verimli çalışma stratejisini uygular. 30 saniyelik veri çözünürlüğü ile çalışan sistem, kısa vadeli (30 saniye-15 dakika) ve uzun vadeli (1-24 saat) tahminleri birleştirerek %35-45'e varan toplam tasarruf hedeflerine ulaşır.
Sistemin en önemli özelliklerinden biri, mevcut BMS (Building Management System) altyapısından bağımsız veya entegre çalışabilme yeteneğidir. Mikro-PLC tabanlı saha kontrol modülleri, yangın, deprem veya haberleşme kopması gibi acil durumlarda milisaniye mertebesinde kontrolü BMS'ye devredebilen fail-safe tasarıma sahiptir. MQTT protokolü üzerinden güvenli haberleşme sağlayan sistem, OAuth2/JWT şifreleme ile veri güvenliğini garanti altına alır. Ayrıca sistem, LEED v4/v4.1 ve BREEAM sertifikasyonlarının Enerji Performansı, Talep Esnekliği, Ölçüm-İzleme ve İç Ortam Kalitesi başlıklarına doğrudan katkı sağlayarak binaların yeşil sertifika puanlarını artırmaktadır.
HVAC ECO-B, sadece enerji tasarrufu sağlamakla kalmaz, aynı zamanda küresel ısınmayla mücadelede önemli bir rol oynar. Elektrik tüketimini şebeke pik saatlerinin dışına kaydırarak, fosil yakıtlı santrallerin devreye girme ihtiyacını azaltır ve karbon emisyonlarını düşürür. İşletmeler açısından ise 2-6 ay gibi kısa geri ödeme süresi, ISO 50001 uyumluluğu ve ESG raporlaması desteği ile yüksek iş değeri üretir. Sistem, web ve mobil arayüzleri ile gerçek zamanlı izleme, detaylı raporlama ve tek tuşla tasarruf modu gibi kullanıcı dostu özellikler sunar. Enersol Energy'nin bu yenilikçi teknolojisi, enerji verimliliğinde yeni bir çağ açarak hem işletmelere ekonomik fayda sağlamakta hem de sürdürülebilir bir gelecek için somut adımlar atmaktadır.